kagaytrip: Polonia w Chicago / Polonia in Chicago

W zeszłym tygodniu miałem okazję odwiedzić Muzeum Polskie w Ameryce, które znajduje się w Chicago. Muzeum posiada bogatą kolekcję pamiątek polonijnych i polskich, dokumenty i przedmioty po Tadeuszu Kościuszce, Kazimierzu Pułaskim, Helenie Modrzejewskiej i wielu znanych Polakach. Są tu wspaniałe i unikalne eksponaty oraz dzieła sztuki. Wiele dzieł artystów emigracji, jak i pamiątek uciekinierów, trafiło tutaj zamiast do Polski. Chicago było bowiem bezpieczniejszym miejscem w czasach zaborów, wojen i okupacji sowieckiej. Jedna z sal poświęcona jest pamięci Ignacego Paderewskiego, który swoje ostanie lata twórczości i życia spędził w USA. Sam zresztą był stałym bywalcem i przyjacielem Muzeum Polskiego w Chicago. Obok muzeum znajduje się Biblioteka Polska z 100 tys. pozycji.

Muzeum mieści się przy skrzyżowaniu ulic N. Milwaukee Ave i W. Augusta Blvd. Ta część Chicago, tzw. Noble Square, była pierszą dzielnicą polską w tym mieście. Pierwsi Polacy osiedlili się tu prawie 200 lat temu. Dzielnica ta nazywała sie nawet potocznie „Little Poland,” czyli „Mała Polska.” Tu znajduje się zabytkowy kościół polski Św. Trójcy. Później młodsze pokolenia Poloni przenosiły się w inne miejsca miasta lub wracały do Polski. Dlatego obecnie w Little Poland nie mieszka już wielu Polaków i nie ma tu polskiego biznesu.

Chicago to nadal największe „polskie” miasto w USA. Jeśli weźmiemy Chicago jako metropolię, tzn. z okolicami podmiejskimi, mieszka tu ok. 1 mln Polaków i Amerykanów pochodzenia polskiego (w tym około 180 tysięcy mówi na co dzień po polsku). Tak więc utarte powiedzenie, że ‘Chicago to drugie co do wielkości polskie miasto,’ ma pewne uzasadnienie. Tym bardziej, że nikt do końca nie sprawdził, ilu Polaków żyje tu nielegalnie, albo nie jest nigdzie zarejestrowanych. Prawdopodobnie aż 9% całej populacji stanu Illinoise ma pochodzenie polskie. A więc prawie 1 na 10 osób to „Polak.”

Polski sklep w Chicago

Język polski jest często spotykanym językiem w mieście. Słyszy się go w różnych miejscach. Wiele instrukcji, ogłoszeń czy przewodników jest w języku polskim. W kilku dzielnicach miasta, polski to język „urzędowy.” Niektórzy mieszkają tutaj przez lata i nie muszą uczyć się angielskiego, aby noramalnie żyć i funkcjonować. Zakupy robią w polskich sklepach, idą do polskich urzędów i banków, do polskich kościołów, słuchają polskich stacji radiowych i telewizyjnych. Najbardziej polskie dzielnice to: Jackowo i okolice na północ, wzdłuż ulic Belmont, Diversy i Central, oraz dalej w okolicach ulicy Harlem i Irving Park Road, Trójcowo, Des Plaines, Niles, Arlington Heights, Mount Prospect czy Portage Park.

Wiele ogólnokrajowych polskich organizacji ma dlatego swoją siedzibę w Chicago.Tu znajduje się siedziba władz centralnych Kongresu Polonii Amerykańskiej (PAC), Związku Narodowego Polskiego (PNA), Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego (PRCU), Związku Polek w Ameryce (PWA), Związku Podhalan w Północnej Ameryce (PHAA), Polish American Youth (PAY) i wielu innych organizacji.

Kościół św. Trójcy

Związek Narodowy Polski jest właścicielem stacji radiowej WPNA 1490 oraz wydawcą gazety codziennej "Dziennik Związkowy" (ang. Polish Daily News) założonej w roku 1908. Poza tym jest tu wile gazet lokalnych ("Program," "Express," "Biznes+," "Szikagowianka," "Monitor") i stacji radiowych w języku polskim. Przy ulicy W. Divisin znajduje się polski teatr Chopin. Najstarszym polskim zabytkiem jest Kościół św. Stanisława Kostki zbudowany w 1870. Jedynym kościołem w Chicago, w którym odprawiane są msze św. jedynie w języku polskim jest misyjny Kościół św. Trójcy, mimo że Polacy w jego okolicy nie mieszkają od wielu już lat.

W mieście organizowane są rozmaite przedsięwzięcia Polaków tu mieszkających: parady 3-majowe; spotkania polskich klubów żeglarskich – Joseph Conrad Yacht Club i Karaibska Republika Żeglarska; Tu spotykają się polskie kluby motocyklowe i Autoklub Polski Chicago; Aeroklub Polski Chicago; 12 Pułk Ułanów Podolskich; Organizowane są festiwale np. festiwal Shanties–Chicago i coroczne przeglądy filmów polskich; Festiwal Taste of Polonia; coroczne wybory Miss Polonia oraz Bale Amarantowe; coroczny finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy; spotkania i koncerty w Copernicus Center, Cafe Lura i Art Gallery Kafe; wszędzie w mieście można spotkać polskie kościoły i msze w języku polskim.

A na koniec parę ciekawostek co do Polaków w Chicago i USA:

W 1890 r, liczba Polaków w Chicago wynosiła 26 tys., a w 1930 osiągnęła już 165 tys. Jedna trzecia polskich imigrantów Ameryki mieszka w Chicago. 40% wszystkich polskich imigrantów stanowią obywatele USA. 90% wszystkich Polaków, którzy mieszkali tu od roku 1960, jest już obywatelami USA.

Kończąc pozdrawiam z tego najbardziej polskiego miasta w USA. Dołączam linki do krótkiego klipa o wyludnianiu się polskich dzielnic w tym mieście oraz link do Muzeum Polskiego i Konsulatu Polskiego w Chicago. Do zobaczenia.

Kliknij: Jackowo w Chicago

Last week I visited the Polish Museum of America in Chicago. This is a great exhibition of Polish culture and history. Among many souvenirs and tokens there are collections of personal belongings and documents of Tadeusz Kościuszko, Kazimierz Pułaski, Helena Modrzejewska and other important artists and heroes. Many exhibits were sent to the museum by the owners from emigration areas and times. Chicago was much safer place than Poland in the time of wars, partitions of Poland and communists period of the second part of XX century. One of the rooms in the museum is dedicated to the great composer Ignacy Paderewski. The last years of his artistic and political life he spent in USA. He himself was a friend and supporter of the museum in Chicago. Beside the museum there is the Polish library with 100,000 volumes on Polish history, culture and literature.

The museum is located on the juncture of N. Milwaukee Ave & W. Augusta Blvd. This area of the city, around Noble Sq., used to be very Polish and was called “Little Poland.” The first Polish community, that immigrated to Chicago almost 200 years ago, found home here. Everybody who lived in “Little Poland” was Polish, likewise all the shops and business around this area. That is why, the museum, the church of Holy Trinity and the Polish theater Chopin were built here.

Polish Museum of America

Chicago bills itself as the largest Polish city outside the Polish capital of Warsaw. There are approximately 180,000 Polish speakers in the Chicago metropolitan area and up to 1 mln of Polish or Americans of Polish heritage. So called Chicago Polonia, refers to both immigrant Poles and Americans of Polish heritage living in Chicago, Illinois. They are a part of worldwide Polonia, the proper term for the Polish Diaspora outside of Poland. Poles in Chicago have contributed to the economic, social and cultural well-being of Chicago from its very beginning. Poles have been a part of the history of Chicago for nearly 200 years. They are the largest European American ethnic group in the city, making up 9% of the total population.

Chicago's Polish presence is felt in the large number of Polish-American organizations located here beginning with the Polish Museum of America, the Polish American Association, the Polish National Alliance and the Polish Highlander's Alliance of North America, etc.

Interesting facts about Polish people in Chicago & USA:

In 1890 there were 26,000 Polish in Chicago, and in 1930 the number increased up to 165,000. One third of all Polish immigration in USA lives in Chicago. 40% of all the Polish immigrants are citizens of USA. 90% of all Polish who have lived in Chicago since 1960 are American citizens now.

Below there are two links to the Polish Museum of America and to the Polish Consulate in Chicago.
See you around.

Polish Museum in America
Polish Consulate in Chicago