kagaytrip: ABC dla podrozujacych na Filipiny

Moi znajomi wybieraja sie wkrotce na Filipiny. Pomyslalem, ze troche informacji o tym egzotycznym kraju i pare praktycznych rad byloby przydatne dla nich. Postanowilem wiec ten rozdzial na “kagaytrip” zadedykowac dla nich i dla tych, ktorzy sie tu wybieraja.

Spis tresci:
Ogolnie o kraju

Manila

Flaga Filipin

Visa dla Polakow i Konsulat RP

Pierwsze wrazenia po wyladowaniu na Filipinach

Transport
Turystyka

Jedzenie i woda

Pare praktycznych rzeczy:

- Co zabrac ze soba?

- Peiniadze i ceny

- Internet

- Telefony

- Elektrycznosc i wtyczki

- Najpotrzebniejsze slowa i pozdrowienia uzywane na Filipinach

Ogolnie o kraju

Republika Filipin to panstwo w południowo-wschodniej Azji, polozone na archipelagu na Oceanie Spokojnym. Sklada sie z ponad 7200 wysp. Najwieksze z nich to: Luzon (ze stolica państwa – Manila), Mindanao (z najwyzszym szczytem na Filipinach – Mont Apo, o wysokosci prawie 3000 m n.p.m.), Mindoro, Cebu, Bohol i Palawan. Co ciekawe, ponad piec tysiecy filipinskich wysp jest niezamieszkanych, a dwa

i pol tysiaca nie ma nawet nazwy. Po stronie wschodniej, wzdluz wybrzezy wysp ciagnie sie Row Filipinski glebokosci 10 540 m, jeden z najglebszych rowow oceanicznych.

Powierzchnia kraju wynosi 300 tys. km kwadratowych, a wiec jest troche mniejsza od Polski. Zyje tu natomiast duzo wiecej ludzi niz w Polsce, bo az 100 mln.

Filipiny to mozaika plemion (Higaonon, Cubanen, Ilocano, Pangasinense, Tagalog, Bocolano…itd.) oraz unikalnych kultur. Wiekszosc stanowia Katolicy (83%) ale jest rowniez wielu Muzulmanow czy Chinczykow.

Wiele wysp i regionow ma swoje jezyki i dialekty lokalne. Najbardziej znanymi sa Tagalog i Cebuano (Visaya). W miastach mozna porozumiec sie jezykiem angielskim.

Filipiny leza w cieplym klimacie. Na wiekszosci wysp tego archipelagu panuje strefa klimatu rownikowego, wybitnie wilgotnego. Jedynie na polnocy kraju panuje klimat podrownikowy.

Wahania temperatury sa niewielkie. W ciagu dnia: 30-35, a w nocy 20-25 stop. C.

W ciagu roku panuja tu zasadniczo dwie pory roku: deszczowa (od czerwca do listopada) i sucha (od grudnia do maja). Roczna suma opadow atmosferycznych waha się w granicach od 1000 do 4000 mm.

Manila - miasto kontrastow: bogactwa i biedy

ludnosc: 99 681 000
powierzchnia: 300 000 km²
waluta: peso filipinskie = 100 centavos (1 US$ = 43.5 pesos (₱)

Strefa czasowa: GMT +8.00

Kod telefoniczny +63

Manila

Stolica kraju jest Manila, na ktora skladaja sie pod-miasta: Quezon, Pasig, San Juan, Makati, Marikina, Pasay, Paranaque… Cala metropolia (Metro Manila: 7 cities and 9 towns) liczy ponad 12 mln mieszkancow.

Nazwa “Manila” ma bardzo dawne znaczenia. Nazwa ta wywodzi od slowa “MayNilad,” a wiec, “miejsce kwitnacych kwiatow i wodnych roslin.” Tak nazywala sie tutaj ta stara, przed-kolonialna osada muzulmanska. Kiedy Hiszpanie tu dotarli, byl to juz dobrze rozwijajacy sie port morski. Manila zyskala wieksze znaczenie jako port w czasie kolonizacji hiszpanskiej, pozniej jednak zostala doszczetnie zbuzona podczas Drugiej Wojny Swiatowej. Obecnie jest to wielkie, odbudowane miasto, w ktorym nie ma juz miejsca dla kwitnacych kwiatow i wodnych roslin. To betonowa pustynia, z wielkim tlumem ludzi i korkami ulicznymi. Po zwiedzeniu nielicznych zabytkow w centrum starego miasta (katedra, kosciol sw. Augustyna, Intramuros, Fort Santiago i Rizal Park) turysta powinnien uciekac z niej jak nakszybciej i najdalej.

Manila to siedziba Prezydenta Republiki i Kongresu. Tu jest centrum biznesu, kultury i handlu. Miejsce nowoczesnych dzielnic i bogatych ludzi, ale z drugiej strony, najwieksze zgrupowanie slumsow i biedoty. Tak jak wiekszosc filipinskich miast, Manila jest pelna kontrastow.

Visa dla Polakow i Konsulat RP

Od obywateli polskich odwiedzających Filipiny nie wymaga się wizy na krotki pobyt do 30 dni. Należy tylko okazać bilet powrotny lub bilet do innego kraju. Czasami celnicy pytaja o srodki finansowe wystarczające na czas pobytu (wysokość kwoty na dzien pobytu nie jest okreslona). Turysci nie moga przedluzyc pobytu bezwizowego. Planujac dluzszy pobyt, nalezy wystapic o wize, ktora wystawiana jest przez filipinskie przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzedy konsularne na okres do 59 dni. Wize mozna tez przedluzyc w biurze imigracyjnym lub podczas tranzytowego pobytu w krajach, gdzie znajduje sie Ambasada Polska. Przy wjezdzie na Filipiny paszport musi byc wazny jeszcze co najmniej 6 miesięcy. Oplata lotniskowa przy wylocie z Filipin wynosi 750 pesos.

W Manili nie ma Ambasady RP. Jest natomiast konsulat:

Konsulat Honorowy RP w Manili

Konsul honorowy Fernando V. Lising (jezyk angielski)

United Philippine Lines

Inc. UPL Building

Sta. Clara Str., Intramuros

Manila

Philippines

telefon: (00-63-2) 527 74 91, 527 15 82

faks: (00-63-2) 527 16 03

e-mail: mailadmin@uplines.net

http://www.poland.ph/

Najblizsze ambasady polskie sa w Bangkoku i Kuala Lumpur.

Pierwsze wrazenia po wyladowaniu na Filipinach:

Pierwsze wrazenie, ktore kazdy podroznik z Europy natychmiast odczuje, to azjatyckie poczucie czasu. Zegarek to jedna z tych rzeczy na Filipinach, ktora moza sie okazac zbednym towarem. Czestym powiedzeniem powtarzanym tutaj przez miejsowych tubylcow jest “Filipino time,” albo “ty masz zegarek a ja mam czas.” Wszyscy i wszystko jest spoznione nawet o kilka godzin. Ba, to nawet jest taktem, aby sie spoznic. Czesto bowiem gospodarz, ktory zapraszal na spotkanie lub przyjecie, nie bedzie gotowy na czas. Punktualne przybycie moze doprowadzic do zaklopotania gospodarza. Trudno tez dowiedziec sie jaki jest rozklad autobusow na dworcu. Autobus bowiem odjezdza wtedy, kiedy jest juz zapelniony, a nie kiedy jest na to rozklad.

Filipiny to kraj wielkich kontrastow. Latwo tu spotkac bogactwo i najnowsze technologie, a z drugiej strony, to skupisko biedy i zycia na ulicy. W kazdym wiekszym miescie widac to jak na dloni: przepych i luksus bogatych oraz slumsy i nedza najubozszych. Mozna tu zobaczyc piekne sklepy i nowoczesne samochody, a z drugiej strony, ludzi na ulicy, ktorzy zebrza aby uzbierac na przyslowiowa miske ryzu.

Filipiny to jedyny chrzescijanski kraj w Azji. Ludzie sa dumni ze swojej wiary i bardzo chetnie to wyrazaja na zewnatrz. Wszedzie mozna zobaczyc plakaty czy pomniki Jesusa, Maryi czy swietych. Koscioly sa pelne i mozna spotkac ludzi modlacych sie w autobusie na rozancu lub na ulicy o godz. 15.00. Robia znak krzyza, gdy mijaja kosciol lub zaczynaj posilek. W rozmowach czesto odnosza sie do Boga: “kalooy sa Dios” (jezeli tak Bog zechce) lub “Salamat sa Dios” (Bogu dzieki).

Jeepney

Innym wrazeniem, ktore da sie kazdemu zauwazyc, to pozostalosci po Amerykanach. Ich dosc krotka obecnosc na filipinskich wyspach odcisnela znaczace pietno na tutejszej kulturze, w szkolnictwie i systemie prawnym panstwa. Filipinczycy do dzis kopiuja wszystko co amerykanskie i uwazaja to za najlepsze. Nie mysle tu jedynie o pirackich filmach dvd czy innych elektronicznych gadgetach, ale o ubranich, jedzeniu czy stylu bycia. “Wszystko co jest z Ameryki, to jest najlepsze…” Uwielbiaja coca-cole, burgery i McDonalda. Chodza w dzinsach i znaja na pamiec najnowsze amerykanskie hity muzyczne. I tym wlasnie bardzo roznia sie od pozostalych krajow Azji.

Jeepy uzywane kiedys przez wojska USA, teraz nazywaja sie “jeepneys,” zostaly przedluzone do rozmiaru autobusu i stanowia glowny srodek komunikacji na calym archipelagu.

Tri-sikad

Poza tym, kazdy bialy to “americano.” Generalnie kazdy bialy facet to “Joe.” Nie nalezy sie o to obrazac, ale na kazdym kroku spotyka sie ludzi wolajacych na bialych: “Hey Joe!” Albo kierowcow tri-sikatow wolajacych: “Hi Joe, let’s go!” W taki prosty sposob filipinczycy szukaja klientow lub pragna zagaic rozmowe. Nie sa przy tym natarczywi.

Ogolnie trzeba stwierdzic, ze filipinczycy sa sympatyczni, goscinni i przyjazni. Lubia “bialych,” i ciesza sie z kazdego kontaktu z nimi. Zawsze chca sobie zrobic zdjecie z “amerikano.”

Usmiech buduje pokoj i lamie wszelkie bariery… To powiedzenie jest zauwazalne na kazdym kroku na Filipinach. Pinoy (bo tak potocznie tutaj nazywa sie filipinczyka) smieje sie zawsze: w domu, w autobusie i na ulicy. Gdy jest do tego powod lub nie, np. podczas stluczki samochodowej na ulicy lub gdy sie krepuje… a wiec zawsze i wszedzie. Tak wiec usmiech, a nie znajomosc jezyka czy zwyczajow, jest srodkiem na wszelkie problem i przepustka do celu.

Transport

Filipiny to wyspy, a wiec najszybciej i praktyczniej jest podrozowac samolotem. Jest to najwygodniejsza forma transportu, ale zarazem najdrozsza. Najbardziej znana linia lotnicza jest Philippine Airlines (PAL). Istnieje jednak kilka innych firm, ktore oferuja duzo tansze uslugi: Cebu Pacific, Airphil Express, Zest Airways. Przecietna cena z Manili do Cagayan kosztuje ₱2500.

Miedzynarodowe lotniska mieszcza sie w Cebu, Davao i Manili. Mozna na nie doleciec z wielu miast na calym swiecie (z Europy najczesciej przez Hong Kong lub Singapur).

Slynne tarasy ryzowe w Banaue

Pomiedzy wyspami mozna przemieszczac sie rowniez statkiem lub promami. Sa firmy ktore oferuja wygodny transport: Trans Asia, Cebu Ferries, Super Ferry… Podroz z Cebu do Cagayan trwa ok. 10 godzin (przez noc) i kosztuje ₱1070 (tourist class).

W miastach najbardziej popularnym transportem sa tzw. “jeepneys” i “motorele” czyli motorki z doczepka. Jedna podroz w jepney kosztuje ₱8, a motorela ₱5. Taxi zaczyna swoj pomiar od ₱40. Jezeli ktos chce zaznac wiekszej frajdy to moze siasc na tzw. “tri-sikad,” wozek napedzany rowerem.

Mozna tez jezdzic samochodem. Na drogch jest prawo-stronny ruch (ale nie zawsze!?). Co do przepisow drogowych to panuje tu amerykanskie prawo. Praktycznie jednak, wyglada to tak, ze lepiej kierowac sie intuicja niz znakami i przepisami. One zostaja w teori.

Policjanci, mimo ze istnieja, nie ingeruja wiele w zachowanie kierowcow. Jedynie w miescie so bardziej stanowczy, jezeli ktos ostntacyjnie lamie prawo lub blokuje ruch.

Przed wyjazdem w trase, trzeba pierw zdobyc informacje, czy droga, ktora planuje sie jechac jest przejezdna i nie bylo tam np. obsuniecia ziemi lub powodzi. Warto tez zerknac na prognoze pogody, czy nie ma zapowiedzi tajfunu lub burzy.

Wojownik z plemienia Bocolano

Turystyka

Filipiny to prawdziwy raj dla nurkow, glownie dzieki nietknietym rafom koralowym, krystalicznie czystej, cieplej wodzie i wrakom jednostek Cesarskiej Marynarki Wojennej Japonii, zatopionym w czasie kampanii na Morzu Filipinskim w 1944 r. (Luzon).

To kraj wspanialych bialych plaz (Boracay, Bohol, Cebu), aktywnych wulkanow (Taal w Tagaytay), przestarch tarasow ryzowych (Banaue), jaskin i podwodnych tras (Palawan) no i ciagle istniejacej egzotycznej przyrody, niepowtarzalnej kultury i tubylczych plemin (Mindanao).

Wiecej o turystyce i kulturze bedzie mozna znalesc na innych postach tego blogu.

Polecam rowniez inne blogi o Filipinach:

po polsku:

http://paciamama.blogspot.com/search/label/Filipiny
http://www.koniecswiata.net/azja/filipiny/karta-kraju/
http://careerbreak.pl/category/filipiny/

po angielsku:

http://www.philippines.hvu.nl/index.html

Lechon

Jedzenie i woda

Na Filipincah je sie ryz trzy razy na dzien. Nawet i popoludniowe snacki czy cukierki sa zrobione z ryzu. Dodatkiem do ryzu (tzw. sud-an) sa ryby, owoce morza i warzywa. Na wioskach i w gorach, jest jeszcze prosciej i zamiast ryzu je sie kukurydze. Podczas fiesty zazwyczaj jest “lechon,” czyli upieczona swinia. Kazdy podchodzi z nozem i odcina sobie kawalek upieczonej w taki wlanie sposob wieprzowiny.

Poza tym jest tu duzo owocow tropikalnych i pije sie naturalne soki.

Nie mozna pic wody z kranu i z miejsc niewiadomego pochodzenia. Wszedzie mozna kupic wode mineralna lub uzdatniona do picia wode w butelkach.

Balut

Ciekawostka:
Swoistym przysmakiem filipinczykow jest tzw. “balut,” czyli kacze jajo, ktore jest tuz przed wylegnieciem. Je sie je oczywiscie na surowo. Czesto jest ono serwowane jako podwieczorek. Mozna je kupic wszedzie na ulicy: na dworcach, przy kosciele i tam gdzie ludzie sie gromadza.

“Bulad” – wysuszona ryba, podawana zwykle na sniadanie. Bardzo slona i z mocnym zapachem.

“Kinilaw” – to surowa ryba, pocieta w drobne kostki, ktora serwuje sie przyprawiona na ostro z chili i w sosie sojowym. Podaje sie ja jako dodatek do ryzu.

“Durian” to wielki owoc, ktory rosnie tylko w tej czesci swiata (poludnie Azji). Miejscowi go poprostu uwielbiaja, a przybysze mowia o nim: “smierdzi jak pieklo, ale smakuje jak niebo.”

To trzeba koniecznie sprobowac.

Durian

Pare praktycznych rzeczy:

Co zabrac ze soba?

Lekkie, bawełniane ubranie, zapas lekarstw (na zoladek i zatrucia), okulary przeciwsloneczne, filtr ochronny (min 30), kapelusz do ochrony przed słoncem , srodek przeciw komarom i innym owadom.

Pieniadze i ceny:

Na Filipinach obowiazuje waluta Filipin – Peso (₱).Mozna zabrac ze sobą dolary, euro lub funty. Kantorow tu nie brakuje, szcegolnie w “molach” czyli centrach handlowych (Money Exchange). Mozna tez tu placic kartami kredytowymi. W miastach bez problemu znalesc mozna bankomat czy bank. Operacje karta w wiekszych sklepach nie stanowią problem. Na prowincjach natomiast placi sie tylko i wyłącznie gotowka.

1 peso filipinskie = 100 centavos (1 US$ = ₱43.5 – styczen 2012)

Po Filipinach podrozuje się tanio. Ceny noclegow sa bardzo rozne – od ₱150 za czysty pokoik u gospodyni w wiosce, do około ₱1500 za noc w przecietnym hotelu w Cebu.

Na ulicy mozna zjesc juz za ₱30-40, a w prostej restauracji za ₱150. Radze jednak jesc w miejscach lepszych ze wzgledow na higiene.

Ceny wybranych produktow (ceny w pesos, styczen 2012):

butelka wody 1.0 l – 15, butelka cocacola 1.0 l – 27, 1 kg ryzu – 38, 1 kg bananow – 25, jajko – 6, male piwo (San Miguel) – 55, paczka papierosow lokalnych – 25, localny rum 1.0 l (Tanduay) – 80, obiad w „food court” w centrum handlowym – około 80-100, obiad/kolacja w typowej turystycznej knajpie – od 150 do 300 w zaleznosci od miejsca i tego co sie zamawia. Internet – od 20 do 50 za godzine, w zaleznosci od miejsca.

Internet:

Dostęp do internet jest latwy w tzw. mall'ach. Tam mozna znalesc spoty wi-fi. Zwykle sa one darmowe. Wystarczy zamowic kawe w coffee shop i mozna wowczas serfowac przez kilka godzin.

Mozna tez znalesc spoty wi-fi w restauracjach typu McDonald’s, kafejkach internetowych i w większosci hoteli. W kafejkach internetowych placi się od ₱20-50 za godzinę (w zaleznosci od miejsca). Gorzej z internetem jest poza miastami.

Telefon:

Localny kod: +63

Zasieg na telephony komorkowe jest powszechny w miastach. Gorzej jest w miejscach oddalonych i gorzystych.

Mozna tu latwo kupic startera, karte sim, pre-paid lokalnego operatora, juz za ₱50. Polecam Smart lub Glob. One maja najszerszy zasieg w kraju. Uslugi w obu firmach sa porownywalne cenowo.

Jeden sms w kraju kosztuje ₱1.0. Do Polski ₱15. Minuta rozmowy do Polski wyniesie ₱25.

Elektrycznosc i wtyczki:

Elektrycznosc na Filipinach jest porownywalna do polskiej: 220V/60Hz.

Wtyczki sa jak amerykanskie – dwa plaskie, blaszkowate bolce. Tak wygladaja:

Najpotrzebniejsze slowa i pozdrowienia uzywane na Filipinach:

w jezyku cebuano (visaya) – dla tych co wybieraja sie na poludnie:

Polski	Cebuano
Dzien Dobry rano	Maayong buntag
obiad	Maayong udto
popoludnie	Maayong hapon
Dobry wieczor	Maayong gabii
Jak sie masz?	Komusta ka man?
Gdzie idziesz?	Asa ka man?
Gdzie byles?	Asa ka gikan?
Dziekuje	Salamat
Dziekuje bardzo	Salamat kaayo
Nie ma za co	Walay sapayan
Duzo szczescia / powodzenia	Amping / Pagayoayo
Jak masz na imie?	Unsay imong ngalan?
Ile masz lat?	Pila ang imong edad?
Skad pochodzisz?	Taga asa ka man?
Piekna dziewczyna	Guapa ang babaye
Wysoki chlopiec	Taas ang lalaki
Smaczne jedzenie	Lami ang pagkaon
Goraca kawa	Init ang kopi
Slodka herbata	tam-is ang tsa
Niegrzeczne dziecko	Bugoy ang bata
Gdzie jest WC?	Asa ang CR (comfort room)?
Gdzie moge kupic wode?	Asa ko pwede mopalit ug tubig?
Ile to kosztuje?	Pila man ni?

Najpotrzebniejsze slowa i pozdrowienia uzywane na Filipinach:

w jezyku tagalog – dla podrozujacych po polnocy :

Polski	Tagalog
Dzien dobry rano	Magandang umaga
obiad	Magandang tanghali
popoludnie	Magandang hapon
Dobry wieczor	Magandang gabi
Jak sie masz?	Kumusta ka?
Gdzie idziesz?	Saan ka?
Gdzie byles?	Saan ka galing?
Dziekuje	Salamat po
Nie ma za co	Walang anuman
Duzo szczescia / powodzenia	Ingat
Jak masz na imie?	Anong pangalan mo?
Ile masz lat?	Ilang taon ka na?
Skad pochodzisz?	Taga saan ka?
Piekna dziewczyna	Maganda ang babae
Wysoki chlopiec	Matangkad ang lalaki
Smaczne jedzenie	Masarap ang pagkain
Goraca kawa	Mainit ang kape
Slodka herbata	Matamis ang tsa
Niegrzeczne dziecko	Pilyo ang bata
Gdzie jest WC?	Nasaan ang CR?
Gdzie moge kupic wode?	Saan ako pwede makabili ng tubig?
Ile to kosztuje?	Magkano ito?

Zycze wiec przyjemnej podrozy i niezapomnianych wrazen. Wiecej na temat tutejszej kultury i zwyczajow napisze w dalszych postach. Pozdrawiam i do zobaczenia na Filipinach.